Η παγκόσμια ρευστότητα παράθυρο ευκαιρίας για τις επιχειρήσεις με όραμα

Ρεβέκκα Πιτσίκα *

Οι ραγδαίες εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας, της ενέργειας, της γενετικής και της τεχνητής νοημοσύνης έχουν – και θα συνεχίσουν να έχουν – καθοριστική επίδραση στο εγγύς μέλλον και στην αγορά εργασίας και στις νέες δεξιότητες. Σηματοδοτούν ένα περιβάλλον στο οποίο η αβεβαιότητα αποτελεί πλέον τη νέα κανονικότητα τόσο στην κοινωνία, όσο και στην οικονομία- και άρα στις επιχειρήσεις και στο περιβάλλον εργασίας. Όμως ταυτόχρονα αυτή η ίδια η μεταβλητότητα – το «πρωτόγνωρο» – απαιτεί νέους τρόπους προσέγγισης, διαμόρφωσης και διαχείρισης των πραγμάτων – δεδομένα που με τη σειρά τους απαιτούν νέες δεξιότητες.

Παρατηρώντας το ευρύτερο παγκόσμιο περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από γεωπολιτική αστάθεια, οικονομική αβεβαιότητα, μετακινήσεις πληθυσμών, έλλειψη πόρων αλλά και τεχνολογικές εξελίξεις – χωρίς να ξεχνάμε την πρόσφατη πανδημία, η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση νέων εργασιακών περιβαλλόντων, κουλτούρας και συνηθειών, βλέπουμε ότι οι επιχειρηματικές στρατηγικές και λειτουργίες έχουν επηρεαστεί βαθύτατα – και απαιτούν διαφορετικά μοντέλα δεξιοτήτων και συμπεριφορών και κατ’ επέκταση, διαφορετικά μοντέλα διοίκησης και διακυβέρνησης. Τα Διοικητικά Συμβούλια και οι Διοικητικές Ομάδες καλούνται να προσαρμοστούν σε μια νέα πραγματικότητα.

Σε αυτό το νέο περιβάλλον, όπου κυρίαρχο ρόλο έχει η τεχνολογία, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η πρόσφατη έκθεση του World Economic Forum, που προσδιορίζει τις 5 βασικές δεξιότητες του σύγχρονου εργαζόμενου. Από τις 5 δεξιότητες, οι 4 είναι άμεσα συνυφασμένες με την ανθρώπινη φύση: κριτική σκέψη, αναλυτική σκέψη, διάθεση για συνεχή μάθηση και ηγεσία – ενώ μόνο η μία σχετίζεται με την τεχνολογία και την ανάλυση δεδομένων. Αντίστοιχα παρατηρούμε αύξηση στο ενδιαφέρον για σπουδές γύρω από τα ανθρωπιστικά επαγγέλματα που με τον τρόπο τους συμπληρώνουν τα επαγγέλματα τεχνολογίας και φυσικών επιστημών.

Ταυτόχρονα παρατηρούμε τον επαναπροσδιορισμό αξιών που έχουν να κάνουν με τον άνθρωπο, την ηθική, τον πλανήτη, την σύνδεση με την φύση αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό, την αρμονία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, την διαφορετικότητα, τον επαναπροσδιορισμό του «πλούτου» αλλά και του «κέρδους».

Σε αυτό το πολύπλοκο και ρευστό περιβάλλον, τα Διοικητικά Συμβούλια και οι Διοικητικές Ομάδες δεν μπορούν να παραμένουν απαθή. Και σίγουρα δεν μπορούν μένουν στην διαπίστωση των νέων δεδομένων. Στο «παράπονο» ότι τα πράγματα είναι απρόβλεπτα, ότι οι νέες γενιές είναι διαφορετικές, ότι υπάρχει έλλειψη ταλέντου και δεξιοτήτων.

Είναι σημαντικό και τα ίδια τα Διοικητικά Συμβούλια, καθώς και οι ίδιες οι Διοικητικές Ομάδες να δουν σε βάθος το θέμα των δικών τους δεξιοτήτων, ώστε να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητά τους. Ειδικά μάλιστα όταν για τα Διοικητικά Συμβούλια , η συζήτηση είναι κυρίως για το ποιο «σημαντικό» όνομα θα πλαισιώσει την σύνθεσή του – και όχι για το ποιες δεξιότητες θα προσθέσει, με βάση τις νέες τάσεις κι εξελίξεις της αγοράς, της οικονομίας, της κοινωνίας, των καταναλωτών. Είναι πλέον σημαντικό για την ίδια την εταιρεία, το Διοικητικό της Συμβούλιο να μπορεί να προσθέσει αξία μέσα από τις δεξιότητες που έχει ως σύνολο -και όχι ως συνύπαρξη μονάδων.

Η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητα του είναι πλέον απαραίτητο στοιχείο για τη βιωσιμότητα και την εξέλιξη μιας επιχείρησης, Και αυτή η προσέγγιση δημιουργεί ευκαιρίες ανάπτυξης. Ενισχύει την ανθεκτικότητα της επιχείρησης. Καθιστά την επιχείρηση ευπροσάρμοστη στις μεταβολές του περιβάλλοντος και στις προκλήσεις του μέλλοντος ή των μελλόντων– μελλόντων στα οποία η επιχείρηση δεν παραμένει θεατής, αλλά έχει την ευκαιρία να συν-διαμορφώσει.

Συμβάλλει στην υλοποίηση επιτυχημένων επιχειρηματικών σχεδίων και νέων επενδύσεων. Αλλά και στην προσέλκυση επενδυτών Ιδιαίτερα μάλιστα τη στιγμή που υπάρχει αυξημένη ανησυχία ότι στρατηγικά κρίσιμες προτεραιότητες, όπως η οργανωτική κουλτούρα, η ενίσχυση των ταλέντων και οι δράσεις ESG, θα έρθουν σε δεύτερη μοίρα ή ακόμα και θα αποκλειστούν από την ατζέντα, λόγω της επιτακτικής ανάγκης των επιχειρήσεων να ανταπεξέλθουν στον αντίκτυπο παγκόσμιων πολύ-επίπεδων γεγονότων.

Σε αυτό το περιβάλλον, μέρος αυτής της νέας προσέγγισης και βασική πλέον δεξιότητα των Διοικητικών Συμβουλίων και των Διοικητικών Ομάδων είναι ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός για τη διαμόρφωση εναλλακτικών σεναρίων που να απαντούν σε διαφορετικά μέλλοντα και προκλήσεις. Καθώς σημαντικοί εξωτερικοί παράγοντες, σε συνδυασμό με την εξελισσόμενη κοινωνικοπολιτική ρευστότητα μπορούν να επηρεάσουν τις επιχειρήσεις σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως η ενεργειακή ασφάλεια, οι διακοπές στις αλυσίδες εφοδιασμού, η ασφάλεια των εργαζομένων και η κατακόρυφη αύξηση των δαπανών, η ετοιμότητα των επιχειρήσεων – και άρα των διοικητικών ομάδων – να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις, μέσα από foresight μεθοδολογία, εξελίσσεται σε ζωτικής σημασίας προτεραιότητα.

Τελικά, η αξία μιας επιχείρησης είναι συνυφασμένη όχι μόνο με το προϊόν, την τεχνολογία ή τα οικονομικά αποτελέσματα. Είναι άμεσα συνυφασμένη με την ικανότητα του Διοικητικού της Συμβουλίου και της Διοικητικής της Ομάδας να εμπνέει όραμα, εμπιστοσύνη και αξιοπιστία. Με την ικανότητα προσαρμογής σε νέα δεδομένα, προκλήσεις, τάσεις κι εξελίξεις. Με την αξιοποίηση εργαλείων της νέας εποχής. Γιατί σε αυτό το ολοένα και πιο τεχνολογικό περιβάλλον, η αξία του ανθρώπινου παράγοντα αυξάνεται συνεχώς, αλλά σε άλλες διαστάσεις από αυτές που είχαμε συνηθίσει ως σήμερα. Και η ηγετική ομάδα οφείλει αυτό να το αντανακλά και να το αντιπροσωπεύει μέσα από τις κατάλληλες δεξιότητες, την αποτελεσματικότητα, την στρατηγική για το ανθρώπινο δυναμικό της. Γιατί όσο περισσότερο ο κόσμος των επιχειρήσεων εισέρχεται στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης, τόσο οι ηγέτες που θα ξεχωρίζουν θα είναι αυτοί που θα μπορούν να ξεκλειδώνουν ευκαιρίες. Γιατί η τεχνολογία είναι εδώ για να δημιουργήσει χώρο για να αναπτύξουμε νέες δεξιότητες. Αρκεί να τις αναγνωρίσουμε έγκαιρα.

* Η Ρεβέκκα Πιτσίκα είναι CEO της εταιρείας We-R HOLDING