Η πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών και πρόεδρος του Neptune Group σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στο Fortune Greece, μιλάει με υπερηφάνεια για την ελληνική ναυτιλία, που αποτελεί διαχρονικά πυλώνα σταθερότητας για τη χώρα μας, ενώνει κοινωνίες και οικονομίες και έχει πάντα στο επίκεντρό της τον άνθρωπο. Ο κλάδος που ηγείται παγκοσμίως, έχοντας δημιουργήσει ένα διεθνές επιχειρηματικό success story με ελληνική ταυτότητα και ψυχή: Η ναυτιλία των Ελλήνων.
Το πρώτο πράγμα που έμαθε ήταν να βάζει σφραγίδες στα τέλεξ και να τα μοιράζει. Το δεύτερο ήταν να μάθει να τα γράφει και να τα γράφει γρήγορα. Ήταν μόλις 15 ετών, μοναχοπαίδι και η ενασχόληση με τη δουλειά του πατέρα της, αν και φάνταζε μονόδρομος, έγινε από επιλογή. «Μια επιλογή που την τιμώ και με τιμά». Από την πρώτη στιγμή που συναντηθήκαμε μου μίλησε με πάθος για τη συλλογική δυναμική και την καταλυτική συμβολή της ελληνικής ναυτιλίας σε κρίσιμες και εμβληματικές στιγμές της Ιστορίας της χώρας μας: από την έκβαση της Ελληνικής Επανάστασης μέχρι την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Με την ανάδειξή της στους 100 πιο επιδραστικούς ανθρώπους της ναυτιλίας του διεθνούς Lloyd’s List, μαζί με άλλους 12 Έλληνες πλοιοκτήτες, ξεκινάει η συζήτησή μας.
«Είμαι υπερήφανη που είμαι Ελληνίδα και είμαι υπερήφανη που επιχειρώ σε έναν κλάδο που αιώνες τώρα ηγείται παγκόσμια. Στη ναυτιλία εργαζόμαστε με οδηγό πρωτίστως την αγάπη για τη θάλασσα, καθώς και την τεχνογνωσία μας και τον σεβασμό στη ναυτοσύνη μας. Για εμάς τους Έλληνες, η ναυτιλία δεν είναι απλά επάγγελμα, είναι τρόπος ζωής. Το όραμά μας ήταν και είναι η ηγεσία μας να μην είναι μόνο ποσοτική, αλλά και ποιοτική και πάντα ανθρωποκεντρική και ωφέλιμη για την κοινωνία. Η Ναυτιλία των Ελλήνων έχει πάντα στο επίκεντρό της τον άνθρωπο. Αποτελεί ένα επιχειρηματικό μοντέλο που εξελίσσεται μέσα από την προστασία, την αναγνώριση και την επιβράβευση της ανθρώπινης αξίας και έτσι προχωράμε, έχοντας ισχυρή βάση ως συμπεριληπτικό και βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης».
Με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψή της με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Θεσσαλία, συμβάλλοντας ως Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών με περισσότερα από 50 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση των ζημιών από την περιπέτεια του «Daniel», συνειδητοποίησα για ακόμη μία φορά ότι η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών στο πρόσωπό της δίνει πλέον το «παρών» με παρουσία, φωνή και λόγο, πέρα από πράξεις. Δεν μας είχε συνηθίσει ο κλάδος στην εξωστρέφεια που είναι αναγκαία για να αισθάνεται η κοινωνία τη ναυτιλία κοντά της. Η απάντησή της Μελίνας Τραυλού είναι άμεση: «Η ναυτιλία των Ελλήνων ήταν και είναι πάντα κοντά στην κοινωνία, τιμώντας διαχρονικά το όραμά μας “Ναυτιλία και Κοινωνία Πάντα Μαζί”. Μιλώντας με στοιχεία, θα ήθελα να αναφέρω ότι μόνο τα τελευταία χρόνια έχουμε προσφέρει συλλογικά ως Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών πάνω από 130.000.000 ευρώ σε πολυεπίπεδα έργα κοινωνικής αλληλεγγύης, σε όλη τη χώρα, με κύριους πυλώνες δράσης την Υγεία, την Κοινωνική Πρόνοια, την Επισιτιστική Βοήθεια, την Παιδεία. Αυτή την περίοδο, μάλιστα, βρίσκεται σε εξέλιξη, για δεύτερη χρονιά, το πιο διευρυμένο πρόγραμμα υποτροφιών στην ιστορία της Ένωσής μας, με περισσότερες από 100 υποτροφίες για σπουδές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στηρίζουμε έμπρακτα τα νέα παιδιά, τις νέες και τους νέους μας, το μέλλον μας, την παρακαταθήκη μας ως κοινωνία και έθνος. Πάνω από όλα, όμως, είμαστε κοντά στην πατρίδα, ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση κρίσεων. Έτσι, όταν ο πρωθυπουργός μάς ζήτησε να συμβάλουμε στην εθνική προσπάθεια αποκατάστασης των ζημιών στις πληγείσες περιοχές της Θεσσαλίας, ανταποκριθήκαμε συλλογικά, άμεσα και δυναμικά, συγκεντρώνοντας σε δέκα ημέρες περισσότερα από 50 εκατ. ευρώ. Όμως, σε καμία περίπτωση δεν εξαρτάται η κοινωνική αλληλεγγύη από την ανάγκη του κλάδου μας για εξωστρέφεια. Για τον ελληνικό εφοπλισμό, η προσφορά στην κοινωνία αποτελεί πάγια δέσμευσή μας τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Η πίστη στο κοινό καλό είναι ακλόνητη, ισχυρός δεσμός με τον τόπο μας, τελεία και παύλα. Η ανάγκη για εξωστρέφεια είναι, όμως, υπαρκτή και επιτακτική για τη σωστή, σαφή και τεκμηριωμένη πληροφόρηση στο σύγχρονο περιβάλλον της υπερπληροφόρησης, αλλά και της παραπληροφόρησης».
«Επιδίωξή μου είναι ο ελληνικός εφοπλισμός να είναι “παρών”, ενωμένος με ισχυρή φωνή, θέσεις, προτάσεις και δράσεις, τόσο εθνικά, όσο και παγκόσμια. Σε αυτή την αποστολή, δεν είμαι μόνη, είναι μία συλλογική σύμπλευση».
Η Μελίνα Τραυλού θεωρεί υποχρέωσή της να αντιλαμβάνονται πρωτίστως οι Έλληνες τι σημαίνει ναυτιλία για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Ότι είναι ένας αδιάλειπτος κοινωνικός αλλά και ζωτικός οικονομικός εταίρος της πατρίδας, ως τροφοδότης εκατοντάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας. Ότι αποτελεί ισχυρό γεωπολιτικό πλεονέκτημα της χώρας στη διεθνή πολιτική σκακιέρα. «Ως πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, προασπίζομαι τις αποφάσεις και τις θέσεις μας με απόλυτο σεβασμό στο παρελθόν, στο παρόν, αλλά και στο μέλλον. Με σεβασμό στην Ιστορία μας, στη ναυτοσύνη μας, αλλά και σε ένα μέλλον καλύτερο για τις νέες γενιές που οφείλουμε να εμπνέουμε, ώστε να συμμετέχουν αποφασιστικά στην ελληνική ναυτιλία, που προσφέρει μοναδικές επαγγελματικές προοπτικές. Σε αυτό το πλαίσιο, επιδίωξή μου είναι ο ελληνικός εφοπλισμός να είναι “παρών”, ενωμένος με ισχυρή φωνή και εμπεριστατωμέ- νες θέσεις, προτάσεις και δράσεις, τόσο εθνικά όσο και παγκόσμια. Σε αυτή μου την αποστολή δεν είμαι μόνη, είναι μια συλλογική σύμπλευση. Η εμπιστοσύνη και η υποστήριξη των συναδέλφων μου με τιμούν και μου δίνουν τη δύναμη να συνεχίζω το εθελοντικό μου έργο», μου απαντά, συμπληρώνοντας ότι νιώθει υπερηφάνεια ως ενεργό μέλος της ελληνικής Ναυτιλίας, που υπογραμμίζει ότι «είναι η ηγέτιδα στον κόσμο».
Η στάση και η φιλοσοφία της ζωής της δεν είναι τυχαίες. Γαλουχήθηκε μέσα στη ναυτιλιακή εταιρεία που δημιούργησε ο πατέρας της. Ξεκίνησε να εργάζεται από τα 15 της χρόνια. Φοίτησε αρχικά στο Deree, ούσα εργαζόμενη, και στη συνέχεια, Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Northeastern University στην Αμερική. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 1989, θυμάται που ο πατέρας της έφυγε ουσιαστικά για πρώτη φορά διακοπές και την άφησε μόνη στο «τιμόνι» της εταιρείας. «Μπαμπά, πώς θα μιλάμε; Θα σε παίρνω μία φορά την ημέρα τηλέφωνο. Και άμα θέλω κάτι; Σκέψου, αποφάσισε. Και άμα κάνω λάθος; Κάνε λάθη, θα μάθεις».
Κόρη του αυτοδημιούργητου Νίκου Τραυλού, η πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών και πρόεδρος του Neptune Group, μιλάει με πάθος και αγάπη για τη δουλειά της. «Τα καράβια έχουν ψυχή, είναι ζωντανοί οργανισμοί» μου λέει και ξετυλίγει την ιστορία του πατέρα της, που ξεκίνησε και εκείνος στα 15 του, τη δεκαετία του ‘50 να δουλεύει στο πρακτορείο Σαπόρτα, στο λιμάνι του Πειραιά, και ταυτόχρονα φοιτούσε στην Ιωνίδειο, για να εξελιχθεί με τα χρόνια σε κορυφαίο στέλεχος της εταιρείας. Το 1975 ξεκίνησε με δανεικά το δικό του πρακτορείο, εκπροσωπώντας τότε μεγάλες εταιρείες της εποχής και παράλληλα ως forwarder φορτίων. Το 1981 αγοράζει το πρώτο του καράβι μεταφοράς γενικού φορτίου. «Τότε εξυπηρετούσαμε τις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων, όπως σταφίδα, πορτοκάλια, βαμβάκι, καπνά. Και τις εισαγωγές πρώτων υλών για πλαστικά και για βιομηχανίες ξύλου και χαρτοποιίας της εποχής. Στην πορεία ήρθαν τα containers. Μπήκαμε σε αυτά και συγχρόνως ξεκινήσαμε συμπτωματικά και τη μεταφορά αυτοκίνητων. Όταν έβγαλε η Seat το πρώτο Ibiza, οι μισοί Έλληνες το αγόραζαν. Ξεκινήσαμε να φορτώνουμε αυτοκίνητα με τις “μπίγιες” στα πλοία, μέχρι που πήραμε το πρώτο μας Ro-Ro και τελικά αποφασίσαμε να επικεντρωθούμε μόνο στη μεταφορά αυτοκινήτων, παρόλο που είναι μια πολύ εξειδικευμένη αγορά και απαιτεί πλοία υψηλού κόστους».
Σήμερα, η Neptune Lines είναι leader στην Ευρώπη καλύπτοντας γεωγραφικά από τη Μαύρη Θάλασσα έως και το Ηνωμένο Βασίλειο. Διαθέτει είκοσι πέντε πλοία, τέσσερα βρίσκονται σε παραγγελία και έχει ναυλωμένα άλλα τρία πλοία στον στόλο. «Η δουλειά μας είναι πολύ σύνθετη, γιατί δεν περιορίζεται στην πλοιοκτησία, είμαστε εταιρεία τακτικών γραμμών, μεταφέροντας ένα δύσκολο και ευαίσθητο φορτίο, έχοντας ως πελάτες τις παγκόσμιες αυτοκινητοβιομηχανίες. Ουσιαστικά είμαστε μια εταιρεία logistics, υποστηρίζοντας, σε πολλές περιπτώσεις, όλη την αλυσίδα: από το εργοστάσιο μέχρι την τελική αγορά». Από τα 400.000 αυτοκίνητα που μετέφερε η εταιρεία όταν την παρέλαβε, σήμερα μεταφέρει κοντά στα δύο εκατομμύρια. Μου επισημαίνει ότι όλα οφείλονται στους εξαιρετικούς συνεργάτες, στην αγάπη για τη δουλειά και στην οικογενειακή φιλοσοφία της επιχείρησης. Απαράβατος κανόνας είναι η προσοχή στη λεπτομέρεια και η εξασφάλιση της ποιότητας με τον σεβασμό στον πελάτη πάνω από όλα. Δίνει τα εύσημα στους συνεργάτες της και για μία ακόμα φορά τονίζει τη δύναμη της ομάδας. Τη ρωτάω για τον αντιπρόεδρο του Δ.Σ. της Neptune Lines, Τάκη Αθανασόπουλο, τον μοναδικό μη Ιάπωνα που διετέλεσε στο παρελθόν μέλος του Δ.Σ. της Toyota. «Ο πατέρας μου, όπως όλοι οι αυτοδημιούργητοι άνθρωποι, ήταν πολύ συγκεντρωτικός. Και εγώ γαλουχήθηκα δίπλα του. Όμως, όταν μεγαλώνει μια εταιρεία, αν δεν αλλάξει το μοντέλο διοίκησης, θα φτάσει μέχρι ένα σημείο και δεν θα μπορέσει να αναπτυχθεί περαιτέρω. Έχω την τύχη από το 2013 να συνεργάζομαι με τον κο Αθανασόπουλο. Είναι ο άνθρωπος που μαζί εξελίξαμε το μοντέλο διοίκησης και μεταχηματίσαμε την εταιρεία στη νέα εποχή. Είμαι ευγνώμων για όλη την ομάδα μου».
Μιλώντας με έναν στενό της συνεργάτη, μου εξηγούσε πόσο σύγχρονη είναι η εταιρεία για τα ελληνικά και ναυτιλιακά δεδομένα και ότι αυτό οφείλεται στα βασικά «συστατικά» που συνθέτουν το χαρακτήρα της Μελίνας Τραυλού: «Ξέρει να ακούει, έχει όραμα, δεν σταματάει να μαθαίνει, ενημερώνεται διαρκώς και εις βάθος, είναι τελειομανής, πιστή στους φίλους και τους συνεργάτες της, απαιτητική, με ενσυναίσθηση, αναγνώριση της ουσίας και της αξίας». Τα τελευταία χρόνια τονίζει σε κάθε ευκαιρία τη σημασία της ναυτιλίας στην «πράσινη» μετάβαση, εντούτοις επισημαίνει ότι δεν μπορεί η ναυτιλία μόνη της να οδηγηθεί σε καθαρές μηδενικές εκπομπές ρύπων. Απαιτείται η σύμπραξη και άλλων φορέων για την ανάπτυξη των λύσεων που θα κάνουν εφικτό αυτόν τον στόχο, με βασική προϋπόθεση την ασφάλεια για τους ναυτικούς και το περιβάλλον. Παράλληλα, επισημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα για τον υφιστάμενο στόλο, λαμβάνοντας υπόψη τον κύκλο ζωής των πλοίων.
«Για τον ελληνικό εφοπλισμό, η προσφορά στην κοινωνία αποτελεί πάγια δέσμευσή μας τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Η πίστη στο κοινό καλό είναι ακλόνητος, ισχυρός δεσμός με τον τόπο μας, τελεία και παύλα».
«Η ναυτιλία που μεταφέρει το 90% του παγκόσμιου εμπορίου έχει μηδαμινές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, σε ποσοστό μικρότερο από το 1/15 της χώρας με τις μεγαλύτερες εκπομπές. Εμείς δεν παράγουμε και δεν εμπορευόμαστε καύσιμα και ενέργεια. Τα χρησιμοποιούμε και τα μεταφέρουμε» αναφέρει. Για την πρόεδρο της ΕΕΕ, στόχος είναι να βρεθεί η λύση, που θα προέλθει από τη βιομηχανία παραγωγής καυσίμων και ενέργειας, και για την οποία οι Έλληνες πλοιοκτήτες είναι πρόθυμοι να συμβάλλουν στη διαμόρφωσή της, αρκεί να είναι μια κοινά αποδεκτή και ασφαλής λύση για όλους.
Τη ρωτώ εάν είναι ρεαλιστικά εφικτή η επίτευξη ισορροπίας μεταξύ της προστασίας του περιβάλλοντος και της ανταγωνιστικότητας του εθνικού μας στόλου και σε τι χρονικό ορίζοντα. «Κατ’ αρχάς, αναφερόμενοι στον εθνικό, ελληνικό στόλο, μιλάμε στην ουσία και για τον ευρωπαϊκό στόλο, αφού κατέχουμε το 60% της ευρωπαϊκής ναυτιλίας. Ενώ η ευρωπαϊκή ναυτιλία κατέχει το 40% της παγκόσμιας ναυτιλίας. Συνεπώς, ο όρος “ανταγωνιστικότητα” δεν αφορά μόνο τον κλάδο αυτόν καθ’ αυτόν. Πρόκειται για τον αδιαπραγμάτευτο ρόλο της ναυτιλίας στη διατήρηση του κόστους μεταφοράς των αγαθών και άρα της διαφύλαξης του κόστους διαβίωσης των πολιτών του κόσμου. Μιλώντας για ναυτιλία, θα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε ότι, κάτω από οποιαδήποτε συνθήκη, κάθε μέρα, κάθε ώρα, ενώνουμε τον πλανήτη εξυπηρετώντας τις ανάγκες 8,1 δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Στο πεδίο της προστασίας του περιβάλλοντος, υποστηρίζουμε έμπρακτα τους στόχους που έχει θέσει ο παγκόσμιος ρυθμιστικός μας φορέας, ο ΙΜΟ (Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός), για μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050.
Ωστόσο, όπως προανέφερα, η Ναυτιλία είναι διασυνδεδεμένη με άλλους κλάδους, μέρη και φορείς, οι οποίοι καθορίζουν σημαντικές παραμέτρους της δραστηριότητάς της. Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί να συνεργαστούμε συντονισμένα, με όραμα και αποφασιστικότητα για την προστασία του περιβάλλοντος. Η συνεργασία και η ισορροπία είναι οι λέξεις-κλειδιά, που οφείλουν να ορίζουν τις δράσεις μας. Βεβαίως, δεν επαναπαυόμαστε, επειδή τα τελευταία χρόνια έχουν μειωθεί δραστικά οι εκπομπές ρύπων των πλοίων μας. Ούτε, όμως, μπορούμε να αγνοούμε την ανάγκη διατήρησης ενός ανταγωνιστικού σε παγκόσμιο επίπεδο στόλου, καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα είχε σειρά επώδυνων συνεπειών στη χώρα μας, στην Ευρώπη, αλλά και στους πολίτες όλου του κόσμου, που στηρίζονται στη ναυτιλία για την προμήθεια των πιο βασικών αγαθών για τη διαβίωσή τους. Και θέλω στο σημείο αυτό να τονίσω ότι η ναυτιλία δεν είναι μόνο ένας από τους φιλικότερους προς το κλίμα τρόπους μεταφοράς αγαθών. Μέσω πλοίων ήδη μεταφέρεται το μεγαλύτερο μέρος των “πράσινων” προϊόντων και των πρώτων υλών για την παραγωγή τους παγκοσμίως».
«Πιστεύω στη δύναμη των δυνατοτήτων και τη δύναμη των επιλογών. Θεωρώ ότι έκανα τη σωστή επιλογή και συνεχίζω να την κάνω, όπως συνεχίζω να μαθαίνω και να προσπαθώ για το καλύτερο, δίνοντας τον καλύτερό μου εαυτό. Τη ναυτιλία την τιμώ και με τιμά».
Της ζητάω να μου περιγράψει πώς και πόσο επηρεάζεται η κατάσταση της ελληνικής ναυτιλιακής βιομηχανίας από την αβεβαιότητα και τις προκλήσεις για τις παγκόσμιες ναυτιλιακές διαδρομές που δημιουργούν οι γεωπολιτικές αναταράξεις. «Η ναυτιλία των Ελλήνων παραμένει εδώ και πολλά χρόνια η ηγέτιδα δύναμη στον κόσμο. Αυτό το έχει καταφέρει ακριβώς λόγω της ικανότητάς της να προσαρμόζεται στις διεθνείς ανακατατάξεις, προσφέροντας με μεγάλη αξιοπιστία τις υπηρεσίες της υπό οποιαδήποτε συνθήκη. Η ανάπτυξη, βέβαια, της ελληνικής Ναυτιλίας στηρίχτηκε στις αρχές του ελεύθερου εμπορίου και της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας. Επομένως, δεν αγνοούμε τις γεωπολιτικές εξελίξεις που απειλούν αυτές τις αρχές και τονίζουμε την ανάγκη ενίσχυσης της ναυτικής ασφάλειας για τα πλοία, αλλά, κυρίως, για τους ανθρώπους μας στη θάλασσα». Αναπόφευκτα, η συζήτηση περνάει στις τεχνολογίες αιχμής που μετασχηματίζουν τη λειτουργία των επιχειρήσεων και της βιομηχανίας. Την ώρα που η Ναυτιλία επενδύει παραδοσιακά στην καινοτομία, σε τι επίπεδα βαθμολογεί η ίδια την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού στόλου στην εφαρμογή καινοτόμων λύσεων;
Επισημαίνει ότι ο ελληνόκτητος στόλος είναι νεότερος από τον παγκόσμιο μέσο όρο, με πολύ υψηλά ποσοστά χρήσης τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας και καυσίμων με μειωμένες εκπομπές ρύπων. «Σε αυτό έχουμε συμβάλει», όπως υποστηρίζει, «ως Έλληνες εφοπλιστές, που επενδύουμε συνεχώς στην ανανέωση του στόλου μας». Παράλληλα βρίσκονται μπροστά και στην πρόκληση της ψηφιακής μετάβασης. «Η ψηφιακή μετάβαση παρουσιάζει σημαντικές ευκαιρίες για την αύξηση της παραγωγικότητας του κλάδου και της παροχής ακόμα πιο αξιόπιστων υπηρεσιών, αλλά θέτει και ζητήματα εξέλιξης του μοντέλου λειτουργίας μας. Το βέβαιο είναι ότι, για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της “πράσινης” και ψηφιακής μετάβασης διατηρώντας την ανταγωνιστικότητά του, ο ελληνικός στόλος έχει ανάγκη την εκπαίδευση και την κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού του. Στο πλαίσιο αυτό, η αναβάθμιση της ναυτικής εκπαίδευσης αποτελεί βασική μας προτεραιότητα».
Η πρόεδρος της ΕΕΕ αναφέρεται συχνά στις ευρωπαϊκές και εθνικές δυνατότητες της ναυτιλίας, και ανα- ρωτιέμαι αν μπορεί η Ελλάδα να αποτελέσει θαλάσσιο κόμβο και να γίνει πόλος έλξης επενδύσεων σε υποδομές και λιμάνια. «Η πατρίδα μας έχει όλα τα εχέγγυα και τις δυνατότητες να αποτελέσει διεθνές ναυτιλιακό κέντρο. Η γεωπολιτική της θέση, η ναυτιλιακή της πρωτοκα- θεδρία, η ναυτοσύνη και η τεχνογνωσία που κατέχει το ανθρώπινο δυναμικό της αποτελούν συστατικά επιτυχίας. Συνεπώς, η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να προσελκύει επενδύσεις, αλλά παράλληλα χρειάζεται να γίνουν βελτιώσεις στη λειτουργία του γραφειοκρατικού πλαισίου και στην ανταγωνιστικότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών, προϋποθέσεις ιδιαίτερα σημαντικές για την προσέλκυση επενδύσεων. Πιστεύω ότι και σε αυτό το πεδίο βρισκόμαστε σε καλό δρόμο». Θα μπορούσα να μιλώ ώρες μαζί της. Αποπνέει ηρεμία, δημιουργεί μια χαλαρή ατμόσφαιρα οικειότητας, αλλά νιώθεις το μέτρο. Πριν την αποχαιρετήσω, σταματάω στην πόρτα και τη ρωτάω ποιο θεωρεί το μεγαλύτερο προτέρημα στους ανθρώπους. Το βλέμμα της αγκαλιάζει τον χώρο, σαν να ψάχνει με απόλυτη ακρίβεια τις λέξεις. «Η αυθεντικότητα. Η ενσυναίσθηση. Το loyalty, η αφοσίωση, το να είσαι πιστός. Και να έχεις πάθος γι’ αυτό που κάνεις». Και το μεγαλύτερο μειονέκτημα; «Η αλαζονεία».
*Το άρθρο δημοσιεύεται στο νέο τεύχος του Fortune Greece που κυκλοφορεί από την Τετάρτη 15/05 στα περίπτερα.
**Φωτογραφίες: Νίκος Μαλιάκος
Πηγή: fortunegreece.com